“Kho” tiền gửi đang nằm ở đâu?

Đăng bởi Anh Tú

Theo thông tin cập nhật từ phóng viên VnEconomy, đến ngày 30/06/2023, tổng số tiền gửi của khách hàng tại 27 ngân hàng niêm yết đã vượt qua mốc 9 triệu tỷ đồng, đạt mức tăng trung bình là 9% so với đầu năm. Điều đáng chú ý là thị trường đã chứng kiến sự phân hoá và sự thay đổi trong ngành khi ba ngân hàng lớn đứng đầu chiếm tỷ trọng 46,4%, và không phải là hoàn toàn những gương mặt quen thuộc…

Tiền gửi khách hàng tăng chậm trong nửa đầu năm 2023

Về mặt giá trị huy động, ba ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước đang dẫn đầu. Trong số này, BIDV đứng đầu với hơn 1.545.569 tỷ đồng, xếp thứ hai là ngân hàng Vietcombank với 1.326.853 tỷ đồng. Vietinbank cũng ghi nhận một số tiền gửi của khách hàng lên đến 1.310.048 tỷ đồng vào ngày 30/6/2023.

Trong nhóm ngân hàng thương mại cổ phần, Sacombank là ngân hàng thu hút nhiều tiền gửi nhất với tổng giá trị là 501.583 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2023, theo sau là MBB với 475.406 tỷ đồng và ACB với 432.410 tỷ đồng.

Nếu xem xét về tốc độ tăng trưởng tiền gửi, một số ngân hàng đã đạt được tăng trưởng đáng kể, trong đó có HDB với mức tăng 43%, Kiên Long 17%, NCB 16%, SHB 13%, Sacombank 10%, VietABank 20%, và VPBank 28%.

Nguồn: VnEconomy tổng hợp từ báo cáo tài chính của các ngân hàng

Theo phân tích của nhóm nghiên cứu của TPBank Securities, trong những tháng đầu năm 2023, lượng tiền gửi từ tổ chức kinh tế đã giảm do nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn và đã tăng cường sử dụng nguồn tiền có sẵn thay vì tập trung vào việc tạo nguồn tài chính bằng cách vay mượn. Đến tháng 5/2023, tiền gửi từ tổ chức kinh tế đã giảm 3,4% so với đầu năm, dẫn đến tổng lượng tiền gửi từ tổ chức kinh tế và cá nhân chỉ tăng 2,34%, trong khi tiền gửi từ cá nhân tăng mạnh lên đến 8,2% nhờ mức lãi suất huy động cao trong quý 1/2023.

Trong nửa cuối năm 2023, lượng tiền gửi từ tổ chức kinh tế dự kiến vẫn sẽ tiếp tục giảm trong quý 3 và dần phục hồi tăng trưởng dương vào cuối năm. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng sẽ khá chậm do lãi suất huy động dự kiến tiếp tục giảm, đồng thời các doanh nghiệp cần thời gian để phục hồi kinh doanh sau một thời gian khó khăn, do đó tiền gửi từ đối tượng này không thể phục hồi nhanh trong ngắn hạn.

Từ tháng 3/2023 trở đi, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ, bao gồm việc ngừng phát hành trái phiếu, liên tục giảm lãi suất điều hành nhằm hỗ trợ phục hồi nền kinh tế. Hiện tại, lãi suất tái chiết khấu đã giảm từ 4,5% xuống còn 3%, và lãi suất tái cấp vốn giảm từ 6% xuống 4,5%, thấp hơn so với trước đại dịch Covid-19, dẫn đến mức lãi suất huy động tại các ngân hàng cũng giảm khoảng 1-1,5% so với đầu năm.

Trong nửa cuối năm 2023, nguồn vốn CASA (tiền gửi không kỳ hạn) dự kiến sẽ cải thiện khi lãi suất có xu hướng tiếp tục giảm. Các ngân hàng sẽ tập trung vào việc thu hút tiền gửi CASA để giảm chi phí huy động vốn trong bối cảnh lợi nhuận thu hẹp và nợ xấu tăng.

Tất cả 27 ngân hàng niêm yết đã ghi nhận mức tỷ lệ CASA giảm mạnh trong quý 1/2023, với tỷ lệ giảm trung bình là -2,7% so với cuối năm 2022. Nguyên nhân chính là do lãi suất tiền gửi có kỳ hạn tăng nhanh, làm thu hút dòng tiền thanh toán chuyển sang, đồng thời tiền gửi tại các tài khoản thanh toán của doanh nghiệp cũng giảm sút do khó khăn trong hoạt động kinh doanh.

Chuyển sang quý 2/2023, lãi suất tiền gửi có kỳ hạn đã giảm dần, tác động tích cực đến sự phục hồi nhẹ của CASA, tuy nhiên, vẫn chưa đủ để bù đắp sự suy giảm trong quý 1. Kết quả là, vào cuối quý 2/2023, tỷ lệ CASA trung bình giảm -1,8% so với đầu năm.

Vào ngày 30/06/2023, 10 ngân hàng thương mại cổ phần có tỷ lệ CASA lớn nhất lần lượt là MBB, Techcombank, Vietcombank, MSB, ACB, Vietinbank, Sacombank, BIDV, TPBank và PGBank.

Trong ba quý đầu tiên của năm 2022, Techcombank là ngân hàng dẫn đầu với tỷ lệ CASA lên đến khoảng 47-50%. Tuy nhiên, từ quý 4/2022 đến nay, MBB đã leo lên dẫn đầu với tỷ lệ CASA hiện tại là 36,5%, cao hơn Techcombank đang giữ vị trí thứ hai với 34,9%. MSB là ngân hàng có tỷ lệ CASA suy giảm mạnh nhất, giảm -6,9% so với đầu năm.

Về sự phục hồi trong quý 2, Techcombank, MSB và MBB phục hồi nhanh nhất so với quý 1, trong khi ACB phục hồi chậm hơn, trong khi Vietcombank lại giảm nhẹ 0,5% so với quý 1.