Bản sắc tình dục là một khía cạnh quan trọng và bao hàm trong tính cách của một người – hoạt động tình dục đóng một vai trò thiết yếu trong cách chúng ta cảm nhận về bản thân, cách chúng ta liên hệ với người khác, cách người khác liên hệ với chúng ta.
Đúng như thế, tê liệt thường ảnh hưởng đến cuộc sống tình dục của người bị bệnh, bao gồm cả những thay đổi trong chức năng thể chất, cảm giác và phản ứng. Hình ảnh bản thân có thể bị lung lay.
Tê liệt ảnh hưởng đến hoạt động tình dục của nam giới cả về thể chất lẫn tâm lý. Họ đặt câu hỏi, “mình vẫn có thể quan hệ chứ?” Nam giới lo lắng rằng khoái cảm tình dục là một điều của quá khứ. Nam giới tự hỏi liệu họ có thể bao giờ quan hệ tình dục một lần nữa, liệu họ có thể thu hút bạn tình, liệu bạn tình sẽ ở lại, liệu có thể có con hay không.
Sự thật là, sau khi bị bệnh hoặc bị chấn thương, nam giới thường phải đối mặt với những thay đổi trong mối quan hệ và hoạt động tình dục của họ. Tất nhiên, sẽ xảy ra những thay đổi về cảm xúc và những điều này cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động tình dục của một người.
Mặc dù phạm vi của các lựa chọn tình dục có thể khác nhau, song sự hấp dẫn về thể chất và hoạt động tình dục là những mong muốn thực tế – bất kể mức độ hoặc độ toàn phần của bệnh tê liệt.
Cương cứng là vấn đề số một sau khi bị tê liệt. Thông thường, nam giới có hai loại cương cứng, tâm lý và phản xạ.
Cương cứng tâm lý là khi có những suy nghĩ tình dục hoặc nhìn hay nghe thấy điều gì đó kích thích. Não sẽ gửi những thông điệp kích thích này thông qua các dây thần kinh của tủy sống thoát ra ở đoạn T10-L2, sau đó chuyển chúng đến dương vật, dẫn đến hiện tượng cương lên.
Khả năng có sự cương cứng tâm lý phụ thuộc vào cấp độ và mức độ của tê liệt. Thông thường, những người đàn ông có chấn thương không hoàn toàn mức độ thấp có nhiều khả năng cương cứng tâm lý hơn những người đàn ông có chấn thương không hoàn toàn mức độ cao. Đàn ông bị chấn thương hoàn toàn ít có khả năng cương cứng tâm lý.
Cương cứng phản xạ xảy ra khi có sự tiếp xúc vật lý trực tiếp với dương vật hoặc các khu vực khêu gợi khác như tai, núm vú hoặc cổ. Cương cứng phản xạ là không tự nguyện và có thể xảy ra mà không có suy nghĩ tình dục hoặc kích thích.
Các dây thần kinh kiểm soát khả năng cương cứng phản xạ của nam giới nằm ở khu vực xương cùng (S2–S4) của tủy sống. Hầu hết những người đàn ông bị bệnh tê liệt có thể có cương cứng phản xạ với sự kích thích vật lý trừ khi đoạn S2–S4 bị tổn thương.
Chứng co cứng được biết có gây can thiệp vào hoạt động tình dục ở một số người bị SCI. Trong quá trình kích thích bộ phận sinh dục, chứng co cứng có nhiều khả năng tăng lên và tăng phản xạ tự phát có thể xảy ra, do đó cần phải chấm dứt tạm thời hoạt động tình dục. Ngoài ra, xuất tinh đã được báo cáo làm giảm chứng co cứng trong tối đa 24 giờ.
Cương cứng có thể là vấn đề số một, nhưng xuất tinh cũng được xem là vấn đề số hai đối với nam giới sau khi bị tê liệt.
Các nhà nghiên cứu báo cáo rằng xuất tinh xảy ra ở 70 phần trăm nam giới bị chấn thương không hoàn toàn mức độ thấp, và có đến 17 phần trăm nam giới bị chấn thương hoàn toàn mức độ thấp. Xuất tinh xảy ra ở khoảng 30 phần trăm nam giới bị chấn thương không hoàn toàn mức độ cao và hầu như không bao giờ xảy ra ở nam giới có chấn thương hoàn toàn mức độ cao hơn.
Mặc dù nhiều nam giới bị tê liệt vẫn có thể “cương lên”, song sự cương cứng có thể không đủ cứng hoặc đủ lâu cho hoạt động tình dục. Tình trạng này được gọi là rối loạn cương dương (ED).
Có nhiều phương pháp điều trị và sản phẩm (thuốc viên, viên, thuốc tiêm và cấy ghép) để điều trị ED nhưng nam giới bị tê liệt có thể có những lo ngại hoặc vấn đề đặc biệt với việc sử dụng. Điều quan trọng là gặp bác sĩ hoặc bác sĩ tiết niệu của bạn để biết thông tin chính xác về các phương pháp điều trị khác nhau vì chúng liên quan đến các tình trạng cụ thể.
Cực khoái: một nghiên cứu trên 45 người đàn ông mắc SCI và 6 người khỏe mạnh đã chứng minh rằng 79 phần trăm nam giới bị tổn thương không hoàn toàn và 28 phần trăm những người bị chấn thương hoàn toàn đạt được cực khoái trong bối cảnh phòng thí nghiệm.
Nam giới bị ED phải được khám thể chất kỹ lưỡng bởi bác sĩ tiết niệu quen thuộc với tình trạng của họ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc thiết bị hỗ trợ nào.
Nam giới bị chấn thương tủy sống trên đoạn T6 phải cảnh giác với các dấu hiệu của tăng phản xạ tự phát (AD). Các dấu hiệu bao gồm đỏ bừng mặt, đau đầu, nghẹt mũi và/hoặc thay đổi thị lực.
Nghiên cứu và kinh nghiệm báo cáo của nam giới bị tê liệt cho thấy Viagra, Cialis và Levitra cải thiện đáng kể chất lượng cương cứng và sự hài lòng của đời sống tình dục ở hầu hết những người đàn ông bị ED có chấn thương trong khoảng từ T6 đến L5. Đàn ông bị huyết áp thấp hoặc cao hoặc bệnh mạch máu không nên dùng các loại thuốc này.
Một số loại thuốc không thể dùng với thuốc ED – đảm bảo tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn đặc biệt là nếu bạn có khả năng mắc tăng phản xạ tự phát.
Liệu pháp tiêm dương vật bao gồm tiêm một loại thuốc (papavarine hoặc alprostadil) hoặc kết hợp các loại thuốc vào cạnh dương vật. Điều này tạo ra sự cương cứng có thể kéo dài trong một hoặc hai giờ và đủ mạnh để quan hệ tình dục ở khoảng 80 phần trăm nam giới, bất kể tuổi tác hay nguyên nhân mắc ED.
Nếu không được sử dụng đúng cách, những loại thuốc này có thể dẫn đến sự cương cứng kéo dài, được gọi là chứng cương cứng kéo dài, nếu không được điều trị, có thể làm tổn thương mô dương vật. Những rủi ro khác từ việc tiêm thuốc là để lại vết thâm tím, sẹo hoặc nhiễm trùng. Cương cứng do tiêm là một lựa chọn khó khăn hơn cho những người có chức năng tay hạn chế.
Các tùy chọn khác để kiểm soát ED bao gồm:
Cương cứng hệ thống niệu đạo dùng thuốc (MUSE) là khi một viên thuốc (alprostadil), cùng loại thuốc được sử dụng trong liệu pháp tiêm dương vật) được đặt vào niệu đạo để hấp thụ vào các mô xung quanh. Thuốc tiêm tĩnh mạch thường không được coi là có hiệu quả ở nam giới mắc SCI và hiếm khi được kê đơn.
Ngoài lựa chọn thuốc, bơm chân không tạo ra sự cương cứng. Dương vật được đặt trong một xylanh và không khí được bơm ra ngoài, khiến máu bị hút vào các mô cương cứng. Sự cương lên được duy trì bằng cách đặt một vòng co giãn đàn hồi xung quanh gốc dương vật.
Điều quan trọng là phải tháo vòng sau khi quan hệ để tránh nguy cơ mòn da hoặc rách da. Có bơm chân không chạy bằng pin. Hết cứng sớm và thiếu tự phát là tác dụng phụ không mong muốn.
Một bộ phận giả dương vật thường là lựa chọn điều trị cuối cùng cho ED. Điều này là vĩnh viễn và cần phẫu thuật trong đó bộ phận cấy ghép được đưa trực tiếp vào các mô cương dương.
Có nhiều loại cấy ghép khác nhau, bao gồm các thanh bán cứng hoặc dễ uốn và các thiết bị bơm hơi. Nói chung, dương vật có thể không cứng như cương cứng tự nhiên.
Có nguy cơ xảy ra sự cố bộ phận giả, và nguy hiểm là cấy ghép có thể gây nhiễm trùng hoặc đẩy ra ngoài da. Nghiên cứu cho thấy 67 phần trăm phụ nữ được phỏng vấn hài lòng với kết quả điều trị cấy ghép cho bệnh ED của bạn tình của họ.
Khả năng sinh sản là vấn đề lớn thứ ba: Đàn ông bị tê liệt thường có khó khăn trong khả năng làm cha đẻ, do không có khả năng xuất tinh.
Một số người đàn ông gặp phải tình trạng xuất tinh ngược, trong đó tinh dịch đi ngược lại, trở lại bàng quang. Số lượng tinh trùng mà một người đàn ông sản xuất thường không giảm trong vài tháng hoặc nhiều năm sau khi bị tê liệt. Tuy nhiên, khả năng vận động (di chuyển) của tinh trùng thấp hơn đáng kể so với những người đàn ông không bị tê liệt. Tuy nhiên, có những lựa chọn để tăng cường khả năng có con.
Kích thích rung dương vật (PVS) là một cách ít tốn kém và khá tin cậy để xuất tinh tại nhà. Kích thích rung thành công nhất ở nam giới mắc SCI trên T10. Một loạt các máy rung/mát xa có sẵn cho mục đích này. Một số được thiết kế đặc biệt với công suất và tần số đầu ra cần thiết để gây xuất tinh đồng thời giảm thiểu các vấn đề về da.
Kích thích điện xuất tinh đầu dò trực tràng (RPE) là một lựa chọn (mặc dù trong một phòng khám có nhiều kỹ thuật viên xung quanh) nếu phương pháp rung không thành công. RPE đặt một đầu dò điện trong trực tràng, và một kích thích điện được kiểm soát tạo ra sự xuất tinh. Nói chung kích thích điện xuất tinh là một cách an toàn và hiệu quả để lấy mẫu tinh trùng, mặc dù sử dụng kích thích rung thường tạo ra các mẫu có khả năng di chuyển của tinh trùng tốt hơn so với phương pháp kích thích điện xuất tinh.
Nếu không thể lấy tinh trùng bằng PVS hoặc RPE, có thể thực hiện tiểu phẫu để lấy tinh trùng ra khỏi tinh hoàn.
Tinh trùng từ nam giới mắc SCI khỏe mạnh nhưng thường không bơi mạnh và không đủ khỏe để xâm nhập vào trứng. Do khả năng di chuyển giảm sút, tinh trùng cần một chút trợ giúp công nghệ cao. Nam giới mắc SCI có cơ hội tốt để có con khi họ được tiếp cận với các phòng khám chuyên khoa và chăm sóc.
Sự phát triển gần đây của phương pháp tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI), bao gồm việc tiêm trực tiếp một tinh trùng trưởng thành vào noãn bào (trứng), thường có thể giải quyết vấn đề thụ thai.
Trong khi có rất nhiều câu chuyện thành công, khả năng sinh sản được hỗ trợ bởi công nghệ cao không phải là một cú hích. Điều này có thể làm cạn kiệt cảm xúc và cũng khá tốn kém. Nhận các dữ kiện và lựa chọn điều trị từ một chuyên gia sinh sản có kinh nghiệm trong các vấn đề về bệnh tê liệt.
Một số cặp vợ chồng gặp khó khăn với vô sinh đã sử dụng thành công tinh trùng của người hiến tặng (từ ngân hàng tinh trùng) để thụ thai cho người phụ nữ. Các cặp vợ chồng cũng có thể muốn khám phá các lựa chọn hữu ích có sẵn để nhận con nuôi.
Bệnh tim, đột quỵ hoặc phẫu thuật không có nghĩa là cuộc sống tình dục thỏa mãn phải chấm dứt. Sau khi giai đoạn phục hồi đầu tiên kết thúc, mọi người thấy rằng các hình thức làm tình tương tự mà họ thích trước đây vẫn còn thỏa mãn.
Có lời đồn cho rằng tiếp tục quan hệ tình dục thường gây ra cơn đau tim, đột quỵ hoặc đột tử. Tuy nhiên, nỗi sợ về hiệu suất có thể làm giảm đáng kể hứng thú tình dục. Sau khi hồi phục, những người sống sót sau đột quỵ có thể cảm thấy trầm cảm. Điều này là bình thường, và trong 85 phần trăm các trường hợp, cảm xúc sẽ biến mất trong vòng ba tháng.
Đúng như thế, một người đàn ông có thể tiếp tục hoặc bắt đầu một mối quan hệ lãng mạn và thân mật với bạn tình sau khi bị bệnh tê liệt hoặc chấn thương. Giao tiếp tốt với bạn tình của mình là điều cần thiết. Điều quan trọng là cả hai người phải hiểu những thay đổi thể chất đã xảy ra, nhưng điều quan trọng không kém là nói về cảm xúc của nhau. Sau đó, cặp đôi có thể khám phá và thử nghiệm những cách khác nhau để có thể lãng mạn và thân mật.
Đối với những người bị hạn chế chức năng bàn tay và cánh tay, thường cần phải yêu cầu người chăm sóc hỗ trợ về thể chất trước khi hoạt động tình dục. Trợ giúp có thể cần thiết với việc cởi quần áo, chuẩn bị và tư thế.
Nhiều cặp đôi cân nhắc quan hệ bằng miệng với bộ phận sinh dục. Bất cứ điều gì có vẻ thỏa mãn và dễ chịu đều được chấp nhận miễn là cả hai bạn tình cùng đồng ý.
Sau đây là một món đồ trong lĩnh vực thiết bị thích ứng cho nam giới bị bệnh tê liệt: IntimateRider là một chiếc ghế xoay cung cấp một chuyển động trượt tự nhiên để cải thiện điều công ty gọi là “di chuyển tình dục”. IntimateRider được thiết kế cho bệnh nhân mắc bệnh tứ chi bất toại C6-C7 để cải thiện đời sống tình dục của bệnh nhân sau chấn thương tủy sống. Chiếc ghế di chuyển với rất ít nỗ lực đẩy, cho phép xương chậu đẩy trong khi quan hệ tình dục.
Mặc dù người ta nói rằng cơ quan tình dục lớn nhất là bộ não, song không phải lúc nào cũng dễ dàng thực hiện những điều chỉnh lớn trong tính cách tình dục của một người. Tư vấn chuyên nghiệp có thể giúp trải qua cảm giác sợ hãi hoặc lo lắng về việc thiết lập hoặc tiếp tục mối quan hệ lành mạnh sau khi bị tê liệt. Một cố vấn cũng có thể làm việc với các cặp đôi về những cách lành mạnh để truyền đạt nhu cầu và cảm xúc của nhau.
Nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD) là như nhau cả trước và sau khi bị bệnh tê liệt. STD bao gồm các bệnh như lậu, giang mai, herpes và vi-rút HIV. Những bệnh này có thể gây ra các vấn đề y tế khác, như vô sinh, nhiễm trùng đường tiết niệu, bệnh viêm vùng chậu, tiết dịch âm đạo, mụn cóc sinh dục và AIDS. Cách an toàn nhất, hiệu quả nhất để ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục là sử dụng bao cao su với gel diệt tinh trùng.