Kế hoạch thu hẹp đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng và ngăn chặn lỗ hổng trốn thuế

Đăng bởi Anh Tú

Trong quá trình định hình Dự thảo Luật sửa đổi Thuế giá trị gia tăng, lãnh đạo của Tổng cục Thuế đã đề xuất tiến hành nghiên cứu và hoàn thiện các biện pháp liên quan đến việc hạn chế áp dụng thuế VAT đối với một số đối tượng cụ thể. Mục tiêu là thu hẹp phạm vi áp dụng thuế, từ đó ngăn chặn khả năng lạm dụng và trốn thuế thông qua việc tạo ra các khoảng trống hoặc cách thức gian lận.

Trong cuộc họp mới diễn ra để xem xét và chỉnh sửa Luật Thuế giá trị gia tăng, Quyền Tổng cục trưởng của Tổng cục Thuế – Mai Xuân Thành đã đề xuất Vụ Chính sách tham gia vào việc điều chỉnh luật, nhằm khắc phục những khó khăn và hạn chế trong việc thực thi luật. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh việc tuân thủ các nguyên tắc thị trường và tuân thủ quy tắc quốc tế để hoàn thiện dự thảo và đệ trình cho Bộ Tài chính với mục tiêu thu thập ý kiến từ cộng đồng xã hội.

Dự án sửa đổi và bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng tập trung vào 8 điều của luật hiện hành, bao gồm: người chịu thuế (Điều 4); đối tượng không chịu thuế (Điều 5); cách tính thuế (Điều 7); mức thuế (Điều 8); khấu trừ thuế VAT đã trả (Điều 12); các trường hợp được hoàn thuế (Điều 13); thời hạn hiệu lực (Điều 15); người thực hiện thuế (Điều 16).

Những cá nhân và tổ chức bị ảnh hưởng bởi dự án luật bao gồm: tổ chức, cá nhân, hộ gia đình tham gia sản xuất và kinh doanh các loại hàng hóa, dịch vụ chịu thuế VAT và cả những người nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ chịu thuế VAT; cùng với các cơ quan quản lý thuế, cơ quan nhà nước và tổ chức, cá nhân có liên quan khác.

Tổng cục Thuế đã đề cập đến hướng đi của việc xây dựng Dự án sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng trong Nghị quyết số 115/NQ-CP của Chính phủ, với 5 nhóm chính sách: (1) cải tiến các quy định về đối tượng không chịu thuế VAT; (2) cải tiến các quy định về cách tính thuế VAT; (3) cải tiến các quy định về mức thuế VAT; (4) cải tiến các quy định về khấu trừ thuế VAT đã trả; (5) cải tiến các quy định về hoàn thuế VAT.

Dựa trên điều này, Chính phủ ủy quyền cho Bộ Tài chính đảm nhận vai trò chủ trì và phối hợp cùng với Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ, cùng các bộ và cơ quan liên quan, để tiến hành nghiên cứu và hấp thu một cách tối đa các quan điểm của các thành viên trong Chính phủ, đồng thời đáp ứng các yêu cầu cụ thể.

Trước hết, cần thực hiện việc nghiên cứu chi tiết về việc thể chế hóa đầy đủ các nguyên tắc và định hướng của Đảng cũng như chính sách của Nhà nước liên quan đến việc hoàn thiện chính sách thuế giá trị gia tăng (VAT). Điều này phải tuân thủ nguyên tắc thị trường, tương thích với chuẩn quốc tế và đi kèm với việc mở rộng cơ sở thuế, thiết lập mức thuế hợp lý, đảm bảo sự minh bạch và công bằng, từ đó đóng góp vào việc xây dựng môi trường cạnh tranh phù hợp với quá trình hội nhập và phát triển của nền kinh tế.

Tổng cục Thuế cũng chú ý đến một số biện pháp cần thêm vào để sửa đổi và bổ sung các quy định liên quan đến đối tượng không chịu thuế VAT, bao gồm việc ban hành danh mục về các sản phẩm tài nguyên, khoáng sản xuất khẩu; điều chỉnh tỷ lệ nguồn vốn từ các nguồn khác trong các hoạt động duy tu, sửa chữa, xây dựng dựa trên nguồn vốn đóng góp của cộng đồng; xem xét việc áp dụng thuế VAT cho hàng hóa nhập khẩu dùng cho mục đích ủng hộ và tài trợ; và xem xét việc thuế VAT đối với dịch vụ bưu chính và viễn thông có tính chất công ích…

Những biện pháp này cần được bổ sung bằng cơ sở lý luận thuyết phục và các giải pháp được đề xuất phải đảm bảo tính minh bạch, khả thi và việc quản lý thuế được thực hiện một cách nghiêm ngặt.

Thứ hai, cần tiến hành nghiên cứu và hoàn thiện các chính sách liên quan đến việc xác định đối tượng không chịu thuế VAT, nhằm thu hẹp phạm vi áp dụng một cách cẩn thận hơn. Mục tiêu là đảm bảo tính liên tục và mạch lạc của chính sách thuế này, đồng thời tránh tạo ra các kẽ hở có thể được lợi dụng để gian lận hoặc trốn thuế.

Quyền Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành chủ trì cuộc họp.

Thứ ba, cần tiến hành nghiên cứu và hoàn thiện các chính sách liên quan đến việc tính toán giá trị thuế và việc khấu trừ thuế VAT, như việc xem xét việc trừ thuế dựa trên giá trị đất và xác định các ngưỡng cho các loại chứng từ thanh toán không sử dụng tiền mặt. Quá trình này dựa trên việc đánh giá tính phù hợp với thực tế và các yêu cầu quản lý, đồng thời thống nhất với các luật liên quan đến lĩnh vực cụ thể, nhằm đảm bảo tính ổn định của Luật.

Thứ tư, cần tiến hành nghiên cứu và hoàn thiện chính sách về mức thuế suất trong hệ thống thuế VAT theo hướng duy trì các mức thuế suất như đã quy định hiện tại. Đồng thời, cần tiếp tục nghiên cứu để hạn chế phạm vi của nhóm hàng hóa và dịch vụ, nhằm đảm bảo sự bình đẳng và minh bạch giữa các hoạt động kinh doanh.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục áp dụng quy định hiện hành về thuế suất đối với dịch vụ xuất khẩu và xem xét cụ thể các trường hợp dịch vụ xuất khẩu có thể áp dụng mức thuế suất 0%. Quá trình này cần dựa trên việc nghiên cứu và tham khảo kinh nghiệm quốc tế được lựa chọn một cách cẩn trọng và phù hợp với tình hình thực tế của Việt Nam.

Cùng với đó, việc tăng cường nghiên cứu chính sách thuế để đưa ra các giải pháp phù hợp, đảm bảo nguyên tắc xử lý thống nhất và tuân thủ các quy định pháp luật liên quan cũng như tương thích với nguyên tắc thị trường và chuẩn quốc tế, các đơn vị tư vấn của Tổng cục Thuế cần tiếp tục tiến hành đánh giá và điều chỉnh Luật Thuế giá trị gia tăng để đảm bảo tính công khai và minh bạch. Mục tiêu là tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp, cùng với sự an tâm của người dân trong hoạt động sản xuất và kinh doanh. Đồng thời, việc xác định trách nhiệm và quy trình xử lý vi phạm từ các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan cũng là một điểm chú ý quan trọng,” lãnh đạo Tổng cục Thuế nhấn mạnh.

Trước đó, trong cuộc họp của Hội đồng thẩm định đề xuất sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng do sự chủ trì của lãnh đạo Bộ Tư pháp, đại diện từ Bộ Công Thương đã đề xuất thêm hàng phân bón vào danh sách nhóm đối tượng chịu thuế suất 5%; đại diện từ Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất việc đưa sách giáo khoa vào nhóm đối tượng chịu thuế suất 5%; đại diện từ Bộ Thông tin và Truyền thông đề xuất tiếp tục duy trì thuế suất 0% cho các dịch vụ viễn thông công ích và internet nhằm bảo đảm tính hợp lý của các dịch vụ này.

Đại diện từ các đơn vị đã đề nghị cơ quan chủ trì tiếp tục hoàn thiện tài liệu theo quy định của pháp luật về việc ban hành văn bản pháp quy; cũng cần đánh giá tác động một cách cụ thể và chi tiết hơn, đặc biệt là đối với việc chuyển đổi đối tượng từ không chịu thuế sang chịu thuế.